Wrzesień

Jeśli jesienią nie występują opady, należy pamiętać o dostarczaniu wody roślinom, zanim ziemia zamarznie. Szczególną troską powinniśmy otoczyć rośliny zimozielone, np. rododendrony i iglaki. Muszą się one porządnie „napić”, ponieważ w zimie, przy wahaniach temperatur, tracą duże ilości wody, której nie są w stanie uzupełniać z przemrożonego podłoża.

Z początkiem września rozpoczynamy sadzenie drzew i krzewów z tzw. „gołym korzeniem”. Rośliny te powinny być pozbawione liści. Roślina z liśćmi intensywnie paruje wodę, co naraża system korzeniowy na bardzo szybkie przesuszenie. Jesienne sadzenie drzew i krzewów owocowych wpływa pozytywnie na rozwój systemu korzeniowego przed nadejściem wiosny.

Możemy jeszcze we wrześniu założyć truskawkową grządkę. U starszych okazów wciąż usuwamy rozłogi, bo osłabiają roślinę mateczną.
Zbieramy wiele późnych odmian jabłek, gruszek, brzoskwini, śliwek. Po zbiorze winogron możemy przyciąć pędy winorośli. Zaprzestajemy już letniego cięcia drzew rodzących owoce pestkowe (wiśnie, czereśnie, śliwy, brzoskwinie).

To również dobry moment, aby rozmnożyć krzewy porzeczek przez sadzonki zdrewniałe. W tym celu pobieramy pędy o długości 25 cm i, po pozbawieniu ich dolnych liści, umieszczamy głęboko w ziemi, aby widoczne było tylko jedno oczko.

Po zbiorze owoców na przechowanie, zapewnijmy zebranym owocom optymalne warunki: temperaturę około 4-5˚C, przyćmione światło i lekko podwyższoną wilgotność powietrza. Przygotujmy piwnice i pomieszczenia do przechowywania zebranych plonów, a także zdezynfekujmy skrzynie i pojemniki. Pamiętajmy, aby nie przechowywać nadgniłych oraz uszkodzonych owoców. Są one bowiem źródłem infekcji, które mogą rozprzestrzenić się na całe nasze zbiory.

Regularnie grabimy opadłe liście. Jeśli nie są porażone przez choroby grzybowe, wyrzucamy je na kompostownik. Usuwamy spod drzew psujące się owoce.

Nawożenie drzew i krzewów owocowych należy ograniczyć wyłącznie do stosowania nawozów organicznych, długodziałających. Najlepiej użyć nawozów z serii Eko Ranczo lub obornika granulowanego, które będą stopniowo dostarczać materii organicznej. Można także stosować specjalistyczne nawozy jesienne.

We wrześniu zaczyna się najlepsza pora na zakładanie nowych rabat i wykonywanie nasadzeń. Rośliny w szkółkach mogą już być nieco mniej efektowne, z powodu opadających liści, ale nie powinniśmy się tym martwić – w nowym sezonie odżyją. W tym momencie możemy sadzić nie tylko rośliny z doniczkach (z bryłą korzeniową), ale także świeżo wykopany, większy materiał roślinny w balotach, oraz rośliny z gołym korzeniem, np. róże, ligustry.

Stosujemy nawozy jesienne, które uzupełniają niedobory potasu i fosforu w glebie i zabezpieczają rośliny przed wymarzaniem.
Jeżeli jeszcze tego nie zrobiliśmy, zastosujmy nawozy jesienne, które przygotują rośliny do zimowego spoczynku. Fosfor i potas przyspieszają drewnienie roślin oraz zapewniają lepszą odporność na niskie temperatury. W uprawie iglaków zastosujmy specjalistyczny nawóz jesienny do iglaków z magnezem, zapobiegającym brązowieniu igieł. Zobacz tutaj film o przygotowaniu iglaków do zimy.

We wrześniu sadzimy najpopularniejsze jesienne krzewinki, czyli wrzosy. To właśnie teraz możemy znaleźć w sklepach ogromny wybór kolorystyczny tych kwasolubnych roślin. Bardzo ważne jest, by sadzić je w kwaśnej, przepuszczalnej glebie. Mocno zbite bryłki korzeniowe rozrywamy lub rozcinamy, aby wrzosy lepiej się ukorzeniły.

Możemy jeszcze rozmnażać niektóre byliny przez podział kłączy: piwonie, irysy, liliowce, funkie.

Jeżeli krzewy zrzuciły już liście, możemy pobierać sadzonki (tzw. zrazy).

Wrzesień to ostatni moment, aby przycinać liściaste żywopłoty.

Rośliny jednoroczne i dwuletnie zasychają i wytwarzają nasiona, które zbieramy do wysiewu w kolejnym sezonie.
We wrześniu obficie kwitną astry i cynie – rośliny jednoroczne, które na stałe wpisały się w jesienny krajobraz polskich ogrodów.

Sadzimy rośliny cebulowe, kwitnące wczesną wiosną: tulipany, narcyzy, hiacynty, szafirki, cebulice, szachownice, krokusy oraz czosnki ozdobne. Podczas zakupu zwracajmy uwagę, aby cebulki były zdrowe i wolne od chorób. Aby dodatkowo zabezpieczyć cebule tulipanów przed chorobami odglebowymi, warto przed posadzeniem namoczyć cebule w zaprawie nasiennej T 75 DS/WS .

Lilie, rosnące kilka lat w tym samym miejscu, najlepiej jest przesadzić lub wykopać, a wiosną znaleźć im nowe miejsce.
Wykopmy bulwy i cebule roślin nie zimujących w naszym klimacie, np. mieczyków, tygrysówek, dalii, pacioreczników (kann) oraz begonii.

Po zbiorze warzyw uporządkujmy grządki, odchwaśćmy je, spulchnijmy i przygotujmy na jesienne nasadzenia roślin o szybkim wzroście: sałaty liściowej, rzodkiewki, botwiny, szpinaku i roszponki. Jeśli wrzesień będzie wystarczająco ciepły, zdążą one wzejść.

Bardzo dobrym zabiegiem po zbiorze warzyw jest wysianie poplonu, najlepiej z roślin motylkowych. Rośliny te w naturalny sposób wzbogacą glebę w azot, a także przeniosą wiele cennych składników z głębszych warstw gleby.

Jeżeli nie planujemy żadnych nasadzeń na grządkach warzywnych, dobrze jest przekopać grunt, pozostawiając go w tzw. ostrej skibie (w takim stanie jak przekopaliśmy, bez równania). Dzięki niskiej temperaturze w zimie poprawi się struktura gruzełkowata gleby, szczególnie na glebach mocno gliniastych. Gleba będzie miała więcej przestworów, a co za tym idzie, będzie lepiej napowietrzona, nawodniona i bardziej przepuszczalna.

Pozwólmy “wziąć oddech” trawie, zanim przykryje ją na dobre śnieg. W tym celu regularnie wygrabiamy z trawnika opadłe liście lub pozwalamy zebrać je kosiarce. Nadal kosimy trawnik, ponieważ obfite deszcze powodują szybki wzrost trawy.

Jeżeli jeszcze nie nawieźliśmy trawnika nawozem jesiennym, to jeszcze możemy to zrobić, stosując nawóz jesienny do trawników. Nawóz wspomaga korzenienie się trawy i wzmacnia jej odporność na niekorzystne warunki środowiska. Prawidłowo przygotowany do zimy trawnik szybko wróci wiosną do dobrej kondycji, a ryzyko wystąpienia groźnych chorób grzybowych (np. pleśni śniegowej) zostanie ograniczone.
Zobacz tutaj film o jesiennej pielęgnacji trawnika.

Wrzesień jest dobrym okresem na założenie nowego trawnika z siewu. Pamiętajmy, aby uprzednio dokładnie oczyścić ziemię z kamieni oraz korzeni chwastów. Po wyrównaniu terenu poczekajmy, aż wzejdą chwasty i zlikwidujmy je preparatem Avans RTU. Po 7-10 dniach zauważymy zamieranie chwastów i możemy przystąpić do siewu. Chwasty zamrą całkowicie po ok. 3 tygodniach.
Przeczytaj więcej na temat zakładania trawnika jesienią.

Pielimy regularnie rabaty. Dopóki chwasty są małe jest je łatwo usunąć, a wiosną może się okazać że chwasty urosły podczas ciepłych zimowych dni, do takich rozmiarów że przysłaniają rośliny ozdobne. Uzupełnijmy ściółkę wokół roślin, ponieważ zapobiegnie ona nie tylko rozwojowi chwastów, ale również zabezpieczy co wrażliwsze korzonki przez przemarznięciem.

Na pniach drzew śliw i jabłoni umieszczamy opaskę na pnie drzew, która wyłapie szkodniki tj. owocówka śliwkóweczka, owocówka jabłkóweczka czy kwieciak jabłkowiec. Wychodzące z owoców i schodzące na zimowanie. Po zbiorze owoców – pod koniec września taką opaskę należy zdjąć i spalić, co bez użycia pestycydów ograniczy populację tych szkodników.

Przekopywanie gleby na warzywniku i pozostawienie jej w tzw. „ostrej skibie” wyłoni na powierzchnię wiele szkodników zimujących w gruncie np. pędraków, drutowców, rolnic. Zabieg ten umożliwi naszym pożytecznym towarzyszom – ptakom wyskubać co smaczniejsze kąski, a z resztą upora się mroźna zima.

Usuwamy i zakopujemy lub wyrzucamy do worków na odpady zielone zgniłe owoce spod drzew oraz tzw. „mumie” wiszące na drzewie (porażone moniliozą owoce). Liście z objawami chorób palimy, nie składujemy na kompostowniku. Zabiegi te pozwolą ograniczyć rozwój chorób, które zimują w porażonych resztkach roślin.